به نقل از «تسنیم»

درآمدهای بودجه آذربایجان چگونه است؟

تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۴۶۲۶۳

ارقام رسمی نشان می‌دهد که اگر جمهوری آذربایجان تنها از بخش غیرنفتی درآمد حاصل از صادرات داشته باشد، ۱۰ میلیارد دلار کسری در گردش تجاری این کشور ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند نرخ مبادله منات در برابر دلار را چند برابر ارزان‌تر از آنچه اکنون است، کند. - اخبار بین الملل -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مقامات دولتی جمهوری آذربایجان هر از گاهی در مورد توسعه بخش غیرنفتی این کشور اظهاراتی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«آذر باداموف» نماینده مجلس ملی آذربایجان و عضو هیئت حاکمه حزب حاکم آذربایجان نوین (YAP) نیز با اشاره به این موضوع گفت: مردم آذربایجان با استفاده مؤثر از درآمدهای نفتی، اقتصاد غیرنفتی قدرتمندی را شکل داده‌اند.

اما وضعیت واقعی چیست؟ اکنون توسعه بخش غیرنفتی در جمهوری آذربایجان در چه سطحی است؟ آیا اقتصاد آذربایجان تنها به واسطه درآمدهای غیرنفتی می‌تواند دوام بیاورد؟

درآمدهای غیرنفتی آذربایجان نصف واردات هم نیست

یکی از مسیرهای اصلی برای ارزیابی توسعه بخش غیرنفتی در آذربایجان، صادرات این کشور است. بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان، این کشور در 9 ماهه نخست سال جاری 26.5 میلیارد دلار درآمد صادراتی داشته است. 24 میلیارد دلار، 91 درصد این اعتبارات از طریق صادرات نفت خام و گاز طبیعی تأمین شده است.

درآمد صادراتی آذربایجان برای بخش غیرنفتی طی 9 ماه تنها 2.4 میلیارد دلار بوده است. یعنی 10 برابر کمتر از صادرات نفت و گاز. نباید فراموش کرد که حامل‌های انرژی نیز در صادرات غیرنفتی نفت و گاز کشور سهم دارند. به هر حال، صادرات غیرنفتی شامل نفت و گاز به عنوان مواد اولیه برخی محصولات می‌شود.

بنابراین اگر منابع نفت و گاز در جمهوری آذربایجان نبود، آن مناطق توسعه نمی‌یافت. این در حالی است که در آمارهای رسمی، این محصولات در بخش غیرنفتی لحاظ شده است. از این منظر، هر چقدر هم که عجیب به نظر برسد، سال گذشته بزرگترین شرکت صادراتی غیرنفتی آذربایجان، شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان (SOCAR) است.

میزان پایین بودن صادرات غیرنفتی آذربایجان بیشتر از واردات مشهود است. به این ترتیب آذربایجان در 9 ماهه سال جاری در مجموع 12.6 میلیارد دلار برای واردات هزینه کرده است.

در این راستا، ارقام رسمی نشان می‌دهد که اگر آذربایجان تنها از بخش غیرنفتی درآمد حاصل از صادرات داشته باشد، 10 میلیارد دلار کسری در گردش تجاری این کشور ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند نرخ مبادله منات در برابر دلار را چندین برابر ارزان‌تر از آنچه اکنون است، کند.

در عین حال، چنین تراز تجاری منفی بزرگی باعث افزایش بدهی‌های خارجی این کشور می‌شود. اما در این صورت نه‌تنها تراز منفی در چرخه تجارت ناشی از درآمدهای انرژی وجود ندارد، بلکه تراز مثبتی معادل 13.8 میلیارد دلار در 9 ماهه شکل گرفته است.

از این منظر اگر اطلاعات تجارت خارجی گرفته شود نمی‌توان گفت که بخش غیرنفتی قوی در آذربایجان شکل گرفته است. به هر حال درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی تنها 19 درصد ارز این کشور را که صرف واردات می‌شود را پوشش می‌دهد.

درآمدهای بودجه آذربایجان چگونه است؟

بر اساس گزارش وزارت دارایی در شش‌ماهه اول سال 2023، در این مدت، درآمدهای بودجه دولتی آذربایجان 15.5 میلیارد منات بوده است. 6.6 میلیارد منات، 43 درصد از این بودجه به دلیل درآمدهای نفت و گاز تأمین شده است. 2.6 میلیارد منات (40 درصد) از این 6.6 میلیارد منات که توسط بخش نفت و گاز به بودجه کمک شده که مستقیماً از صندوق دولتی نفت به بودجه واریز شده است. 4 میلیارد منات باقی مانده از طریق مالیات پرداخت شده توسط شرکت‌های بخش انرژی تأمین شده است.

بنابراین، در حال حاضر تقریباً از هر دو مناتی که وارد بودجه دولتی آذربایجان می‌شود، یکی به بخش نفت و گاز مربوط می‌شود. اگر بودجه آذربایجان فقط دارای درآمدهای غیرنفتی بود، دولت در بهترین حالت می‌توانست نیمی از تعهدات بودجه جاری خود را انجام دهد. این امر یا منجر به گرفتن مقدار زیادی از بدهی خارجی کشور یا کاهش تعهدات بودجه جاری (حقوق کارکنان، حقوق بازنشستگی، ساخت‌وساز، آموزش، هزینه‌های بهداشت و درمان و غیره) می‌شد.

به طور خلاصه نمی‌توان بودجه آذربایجان را تنها با هزینه بخش غیرنفتی اجرا کرد. در این راستا در کنار شاخص‌های صادراتی، شاخص‌های بودجه نیز نظر «آذر باداموف» نماینده مجلس ملی آذربایجان در مورد شکل‌گیری صادرات غیرنفتی قوی در آذربایجان را رد می‌کند.

مشکلات صادرات غیرنفتی آذربایجان

ساختار جغرافیایی و محصولی صادرات غیرنفتی آذربایجان نیز نشان از توسعه محدود این بخش در این کشور دارد. بر اساس آمار رسمی، نزدیک به 40 درصد از درآمد صادرات غیرنفتی آذربایجان در سال 2023 مربوط به 3 کشور همسایه آذربایجان، روسیه (929 میلیون دلار)، ترکیه (713 میلیون دلار) و گرجستان (228 میلیون دلار) است.

علاوه بر این، این 3 کشور جزو 3 کشور اولی هستند که آذربایجان بیشترین صادرات را به آن‌ها دارد. در این راستا تنوع جغرافیایی صادرات غیرنفتی آذربایجان در سطح بسیار پایینی قرار دارد. دلیل اصلی این امر عدم تنوع محصولات غیرنفتی کشور است.

از شاخص‌های صادرات غیرنفتی اعلام شده از سوی کمیته گمرکی آذربایجان مشخص است که اکثریت مطلق صادرات غیرنفتی این کشور در سال جاری را محصولات کشاورزی و فرآورده‌های حاصل از مواد اولیه نفت و گاز تشکیل می‌دهند.

توسعه محدود بخش غیرنفتی در آذربایجان ناشی از مشکلات مزمن مرتبط با اقتصاد این کشور است. تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد که صادرات محصولات بیشتر در فضای رقابتی و اقتصادی مطلوب در داخل یک کشور امکان‌پذیر می‌شود.

در بسیاری از مناطق آذربایجان، موقعیت غالب هلدینگ‌های بزرگ مرتبط با مقامات دولتی مانع از توسعه کارآفرینی متوسط ​​و کوچک می‌شود. این امر در کنار نابرابری درآمد و ثروت از ایجاد ارزش افزوده بیشتر در اقتصاد آذربایجان و در نتیجه صادرات بیشتر محصول جلوگیری می‌کند.

از سوی دیگر نظام مالیاتی و گمرکی در این کشور بر توسعه کارآفرینی تأثیر منفی دارد. بر اساس گزارش سازمان تجارت جهانی، آذربایجان کشوری است که بالاترین میانگین تعرفه گمرکی در منطقه را دارد.

علاوه بر عوامل اقتصادی، چالش‌های مربوط به حاکمیت قانون و سیستم قضایی باعث کاهش علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به این کشور می‌شود. بر اساس آمار رسمی، 80 درصد از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در آذربایجان مربوط به بخش نفت و گاز است. سهم محدود شرکت‌های خارجی در بازار آذربایجان یکی از عوامل کندی توسعه صنعت غیرنفتی این کشور است.

همه این‌ها در نهایت مانع از توسعه قوی بخش غیرنفتی آذربایجان می‌شود. در این زمینه، آمارهای رسمی نشان می‌دهد که برخلاف ادعای «آذر باداموف» نماینده مجلس ملی آذربایجان، بخش غیرنفتی این کشور توسعه چندانی نداشته است.

با تحریم جمهوری آذربایجان توسط اتحادیه اروپا چه اتفاقی خواهد افتاد؟کاهش 19 درصدی درآمد مردم جمهوری آذربایجان در 2 سال گذشتهافزایش تعداد فرزندان متولد خارج از ازدواج در جمهوری آذربایجان

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: قفقاز تحولات قفقاز اخبار جمهوری آذربایجان صادرات غیرنفتی آذربایجان جمهوری آذربایجان غیرنفتی این کشور بودجه آذربایجان بخش غیرنفتی نشان می دهد میلیارد دلار میلیارد منات نفت و گاز بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۴۶۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آفریقا؛ قاره فرصت ها؛ موانع همکاری های تجاری ایران و آفریقا چیست؟

تین نیوز

گزارش ها حاکی است که ایران برای رشد ۱۰ برابری تجارت با آفریقا هدف گذاری کرده، اما عدم شناخت ظرفیت ها در بین تجار ایرانی و آفریقایی، نبود یا کمبود حمل و نقل ارزان، مستمر و فراگیر و همچنین وجود مانع جابجایی مستقیم ارز و پول، از جمله موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقاست که باید برطرف شود.

 

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، امسال همزمان با اکسپو ۲۰۲۴، دومین اجلاس همکاری های ایران و آفریقا برگزار شد که پیش بینی شده بود بیش از ۲۰ کشور آفریقایی در این اجلاس حضور پیدا کنند.

طی سال های اخیر بارها بر اهمیت و ظرفیت های قاره آفریقایی برای تجار ایرانی تاکید شده است. با این حال به نظر می رسد ایران و کشورهای آفریقایی از ظرفیت های یکدیگر مطلع نیستند.

به طور کلی تجارت ایران با آفریقا سالانه ۱.۲ میلیارد دلار است که ۱.۱ میلیارد دلار آن صادرات است. بیشترین میزان تجارت خارجی بین ایران و آفریقا در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد که تجارت خارجی با آفریقا به حدود ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید. اما این عدد در مقایسه با تجارت کشورهای دیگر با قاره آفریقا قابل توجه نیست و به همین دلیل سازمان توسعه تجارت اعلام کرده که برای تصاحب سهم بیشتر از بازار این قاره برنامه ریزی هایی در نظر گرفته است.

البته با توجه به اینکه حجم تبادلات تجاری آفریقا در سال گذشته حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار بوده، سهم ایران از این تبادلات ناچیز بوده است. همچنین باید به این نکته توجه کرد که در بازارهای آفریقا کشورهایی مثل چین و هند نفوذ قوی دارند که رقابت با آنها برای ایران تا حدودی سخت است.

با این حال رئیس جمهور در اجلاس ایران و آفریقا که روز جمعه برگزار شد، تاکید کرد که هدف گذاری یک میلیارد دلاری برای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا در یک سال آینده به هیچ وجه متناسب با ظرفیت های موجود نیست و حتما باید به سمت هدف ۱۰ برابری حجم همکاری های اقتصادی و تجاری فیمابین حرکت کنیم.

آنطور که یکی از مسئولان سازمان توسعه تجارت اخیرا توضیح داده، آمار تجارت با آفریقا بیشتر از عددهای اعلامی است، اما ایران به دلیل محدودیت های ناشی از اعمال تحریم ها، صادرات مستقیم به این کشورها ندارد و محصولات ایرانی از طریق کشور دوم مانند امارات، ترکیه، قطر و عمان به کشورها صادر می شود.

جزئیات تجارت ایران و آفریقا در سال ۱۴۰۲

آنطور که اخیرا سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت توضیح داده، در سال گذشته ۳۹ کشور از قاره آفریقا، مقصد صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم بودند. همچنین با وجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سال های گذشته، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر، مصر، لیبی، تونس، جیبوتی و مراکش در سال ۱۴۰۲ بودیم.

در این میان هفت مقصد نخست محصولات صادراتی به آفریقا در سال ۱۴۰۲، غنا با خرید ۱۷۳.۵ میلیون دلار، آفریقای جنوبی با ۱۴۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۹۲.۸ میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷ میلیون دلار، نیجریه با ۴۸ میلیون دلار، موزامبیک با ۴۷.۱ میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳ میلیون دلار به صورت مستقیم بودند.

در رابطه با محصولات صادراتی به این قاره نیز باید گفت ۵۱ درصد صادرات ایران، مشتقات نفتی شامل کود اوره، قیر، گاز مایع و انواع روغن های صنعتی بود و بعد از آن ۳۷ درصد صادرات ایران را محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است. همچنین مواد غذایی، مصالح ساختمانی، انواع فرش و کف پوش، شوینده ها و لوازم بهداشتی ، لوازم خانگی، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی، قطعات خودرو، لاستیک، مواد معدنی، لوازم الکتریکی، لوستر، مبلمان و اسباب بازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند.

در این میان ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران در سال ۱۴۰۲ بودند که آفریقای جنوبی با فروش ۱۹ میلیون دلار، زامبیا با ۱۲.۵ میلیون دلار، غنا ۱۲ میلیون دلار، سیشل با ۱۱.۷ میلیون دلار، کنیا ۹.۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۶.۱ میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱ میلیون دلار، هفت کشور نخست فروش کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران در سال گذشته بودند.

حدود ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی مانند چای، ذرت، قهوه، توتون، حبوبات، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز، سنگ و خاک روی، کنسانتره گروم و ۱۳ درصد دیگر نیز عمدتا روغن صنعتی و گریس، انواع تسمه، ماشین آلات، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بوده است.

قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳ میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است. با این حال به گفته دست اندکاران حوزه تجارت، عدم شناخت ظرفیت ها در بین تجار ایرانی و آفریقایی، نبود یا کمبود حمل نقل ارزان و مستمر و فراگیر و همچنین موانع جابجایی مستقیم ارز و پول، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقا است.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید